Έλκη πίεσης (κατακλίσεις)
Ένα έλκος πίεσης (έλκος από κατάκλιση) είναι μια τοπική εξέλκωση στο δέρμα ή/και τον υποκείμενο ιστό, συνήθως πάνω από οστικές προεξοχές. Αυτός ο τύπος έλκους είναι το αποτέλεσμα πίεσης ή πίεσης σε συνδυασμό με διάτμηση (2). Η πίεση που ασκείται τοπικά εμποδίζει τη σωστή κυκλοφορία του αίματος και προκαλεί καταστροφή των κυττάρων, νέκρωση των ιστών και ανάπτυξη ελκών. Οι χρήστες αναπηρικού αμαξιδίου ή τα κλινήρη άτομα (για παράδειγμα έπειτα από εγχείρηση ή τραυματισμό) είναι περισσότερο επιρρεπή.
Κύρια αιτία νοσηρότητας
Τα έλκη πίεσης είναι η κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας, ειδικά για άτομα με μειωμένη αισθητικότητα, κατακεκλιμένα ή προχωρημένης ηλικίας. Τα σημεία που αναπτύσσονται πιο συχνά έλκη πίεσης είναι πάνω από οστικές προεξοχές, όπως οι αγκώνες, οι πτέρνες, τα ισχία, οι αστράγαλοι, οι ώμοι, η πλάτη και το πίσω μέρος του κεφαλιού.
Σταδιοποίηση
Τα έλκη πίεσης σταδιοποιούνται σύμφωνα με το βαθμό της ιστικής βλάβης που παρατηρείται. Το 2009, οι EPUAP και NPUAP συμφώνησαν στην παρακάτω σταδιοποίηση (3):
Κατηγορία/Στάδιο Ι: Μη λευκάζον ερύθημα ακέραιου δέρματος
Γλουτοί, Στάδιο Ι, NPUAP copyright & χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
Ακέραιο δέρμα με μη λευκάζον τοπικό ερύθημα, συνήθως πάνω από μία οστική προεξοχή. Ενδέχεται να υπάρχει επίσης αποχρωματισμός του δέρματος, θερμότητα, οίδημα, σκληρότητα ή πόνος. Το σκουρόχρωμο δέρμα ενδέχεται να μην έχει ορατή λεύκανση.
Κατηγορία/Στάδιο ΙΙ: Απώλεια μερικού πάχους δέρματος ή φλύκταινα
Γλουτοί, Στάδιο ΙΙ, NPUAP copyright & χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
Απώλεια μερικού πάχους της επιδερμίδας που παρουσιάζεται ως ρηχό ανοικτό έλκος με ροδοκόκκινο πυθμένα έλκους, χωρίς σηπτικούς ιστούς. Ενδέχεται επίσης να παρουσιάζεται ως άθικτη ή ανοικτή/διαρρηχθείσα γεμάτη με ορό ή γεμάτη οροαιματώδες υγρό φλύκταινα.
Κατηγορία/Στάδιο ΙΙΙ: Ολικού πάχους απώλεια δέρματος (ορατός λιπώδης ιστός)
Ισχίο, Στάδιο ΙΙΙ, NPUAP copyright & χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
Ολικού πάχους απώλεια ιστού. Το υποδόριο λίπος ενδέχεται να είναι ορατό, αλλά χωρίς να υπάρχει εκτεθειμένο οστό, τένοντας ή μυς. Μπορεί να υπάρχουν κάποιοι σηπτικοί ιστοί. Ενδέχεται να περιλαμβάνει κοιλότητα και σπηλαιώσεις.
Κατηγορία/Στάδιο IV: Ολικού πάχους απώλεια ιστού (ορατός μυς/οστό)
Ιεροκοκκυγική περιοχή, Στάδιο IV, NPUAP copyright & χρησιμοποιείται κατόπιν αδείας.
Ολικού πάχους απώλεια ιστού με εκτεθειμένο οστό, τένοντα ή μυ. Μπορεί να υπάρχουν σηπτικοί ιστοί ή εσχάρες. Συχνά περιλαμβάνουν κοιλότητα και σπηλαιώσεις.
Θεραπεία (2,3)
Η πίεση πρέπει να μειωθεί ή να αρθεί με κατάλληλα μέτρα.
Η φροντίδα του έλκους πρέπει να περιλαμβάνει:
- Απομάκρυνση των νεκρώσεων.
- Κατάλληλο καθαρισμό του έλκους και του περιβάλλοντος δέρματος.
- Χρήση κατάλληλων επιθεμάτων υγρής μεθόδου επούλωσης.
Τα κατάλληλα επιθέματα για τη φροντίδα ελκών πίεσης είναι αφρώδη ή αλγηνικά επιθέματα που προσφέρουν ανώτερη διαχείριση του εξιδρώματος, όπως το
Biatain αφρώδες επίθεμα κολλητικό ή το
Biatain Alginate αλγηνικό επίθεμα. Ένα επίθεμα με προσθήκη Αργύρου όπως το
Biatain Ag ή το
Biatain Alginate Ag μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση της λοίμωξης του έλκους.
Αν το έλκος είναι επώδυνο, ένα αφρώδες επίθεμα υγρής μεθόδου επούλωσης με προσθήκη ιμπουπροφαίνης, όπως το
Biatain Ibu αποτελεί μία καλή επιλογή. Η χρήση του Biatain Ibu υποστηρίζεται από πολλές τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες. (4-6)
Βιβλιογραφία
1. Brem and Lyder. The American Journal of Surgery 2004;188:9S–17S
2. NPUAP-EPUAP Pressure Ulcer Prevention, Quick Reference Guide, 2010 (pdf)
3. NPUAP-EPUAP Pressure Ulcer Treatment, Quick reference guide, 2009 (pdf)
4. Gottrup et al. Wound Repair and Regeneration 2008;6:615-25
5. Palao I Domenech et al. Journal of Wound Care 2008;17(8):342-48
6. Fogh et al. Wound Repair and Regeneration 2012;20: 815-821